حضرت فاطمه معصومه(س) در روز اول ماه ذيقعده سال 173 ق در شهر مدينه ديده به جهان گشود. پدر بزرگوارشان "حضرت موسي بن جعفر (ع) " و مادر گرامي ايشان "نجمه" بود. شاخسارِ خوش بويِ فاطمه معصومه(س) در بيت رسالت و در خانه امامت روييد و در جوار سراسر نور امامان معصومي چون حضرت موسي بن جعفر و علي بن موسي الرضا عليهما السلام باليد. فاطمه معصومه(س) از رهنمودهاي آن دو امام خوشه ها برگرفت. اوج تقوا و طهارتِ روحِ آن بانو چنان بود كه او را معصومه ناميدند. اين نشان افتخار كه از سوي حضرت رضا (ع) به ايشان اعطا شد بيانگر اوج قداست و طهارتِ نفسِ اين بانوي آسماني است. در سال 201 ق، يك سال پس از سفر تبعيد گونه حضرت رضا (ع) به شهر مرو، حضرت فاطمه معصومه (س) كه فراق برادر را بر نمي تافت همراه عده اي از برادران خود براي ديدار امام و تجديد عهد با ايشان بدين ديار روي آورد. كاروان حضرت در بين راه گرفتار عده اي از دشمنان اهل بيت و ماموران حكومتي شد و در جنگي نابرابر عده اي از همراهان حضرت به شهادت رسيدند. حضرت معصومه (س) در حالي كه از اندوه بسيار، ناتوان شده بود از همراهان خويش خواست تا ايشان را به  شهر قم ببرند. بزرگان قم در استقبالي كم نظير حضور آن حضرت را گرامي داشتند. عبادت و شب زنده داري آن حضرت در اقامت هفده روزه شان در قم، گوشه اي از يك عمر خضوع و خشوعِ آن زاده عبد صالح خدا در برابر ذات پاك الهي را به تصوير كشيد. حضرت معصومه (س) در روز دهم ربيع الثاني سال 201، در حالي كه غم فراق برادر را در سينه داشت، به سوي معبود بي همتا پركشيد.