بررسی کاربرد مدل اثرات تصادفی شمارشی طولی در تعیین عوامل موثر بر تعداد سلول های CD4 در بیماران ایدزی همراه با داده گمشده

استاد راهنما: دکترحبیب ا... اسماعیلی ،استاد مشاور: دکتر حسن دوستی، دکتر زهرا مشکات

ایدز یا سندروم نقص ایمنی اکتسابی نوعی بیماری است که در دستگاه ایمنی توسط ویروس نقص ایمنی انسانی  ایجاد می شود. بیماری ناشی از آلودگی با ویروس HIV دارای سه مرحله اصلی می باشد. در مرحله اول فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوآنزایی را تجربه کند. به همین دلیل معمولا این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می شود که به این مرحله از بیماری، دوره نهفتگی گفته می شود. هر چقدر که بیماری پیشرفت یابد، تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می کند و باعث می شود که افراد به عفونت هایی مانند عفونت فرصت طلب و تومور دچار شوند. درنهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا ایدز  خواهد شد که شمار تعداد سلول های CD4 به کمتر از 200 سلول در هر میکرولیتر برسد. لذا شناخت عوامل موثر بر تعداد این سلول ها می تواند در پیش آگهی بیماران موثر باشد.

نتایج :در بین مدل های رگرسیون شمارشی برازش داده شده در روش کلاسیک، با توجه به مساله بیش پراکنی، مدل رگرسیون دوجمله ای منفی با اثر تصادفی به عنوان بهترین مدل شناسایی شد . در مقایسه با حالتی که با داده کامل مواجه هستیم و حالتی که گمشدگی را شبیه سازی کرده و برای دستیابی به مقادیر گمشده از روش جانهی استفاده می کنیم، حالتی بهتر است که تحلیل ها را بر روی همان داده کامل انجام دهیم. بعد از برازش مدل نهایی در روش کلاسیک، متغیرهای درمان (002/0p-value=)، زمان(001/0>p-value=)، جنسیت(0469/0p-value=)و متغیر مشخص کننده اثرات تصادفی هر فردبه عنوان عوامل تأثیرگذار در تعداد سلول های CD4، شناسایی شدند.هم چنین در روش بیزی نیز تحلیل ها بر روی داده های کامل نتایج بهتری را اریه دادند و در روش بیز همه متغیرها معنی دار شدند و در مقایسه با روش کلاسیک برآوردها دقت بیشتری را با توجه به انحراف استاندارد دارا بودند.

نتيجه‌گيري:با استفاده از نتایج تحقیق و مقایسه مدل‌هایاثرات تصادفی برازش یافته، در هر دو روش کلاسیک و بیزی مدل رگرسیون دوجمله ای منفی با اثر تصادفی بر روی داده های کامل به عنوان بهترین مدل مشخص شد.